Sprawozdanie z działalności
Fundacji ART in ACTION w 2017 roku

W 2017 r. Fundacja ART in ACTION zrealizowała dwa projekty artystyczno-edukacyjne na temat relacji z drugim człowiekiem i różnorodności kulturowej, mural Vivre ensemble (Żyć razem) w Vierzon (Francja, listopad 2016 – marzec 2017) i drugą edycję plenerowej wystawy JA i TY – W poszukiwaniu nowej solidarności w Zabrzu (14 września – 25 października 2017). Jesienią 2017 r. Fundacja ART in ACTION została poproszona przez Konsulat Generalny Francji i Instytut Francuski w Krakowie o organizowanie plenerowej wystawy fotograficznej pt. Błękitna Armia Hallera w Krakowie i Katowicach. Pod koniec roku wspierała dwa wydarzenia kulturalne w Krakowie: Wokół Słowaka” (19 grudnia 2017 – 19 stycznia 2018) oraz „Lwów, 24 czerwca 1937. Miasto, architektura, modernizm” (1 grudnia 2017 – 8 kwietnia 2018), użyczając eksponatów oraz elementów scenograficznych.

 


ŻYĆ RAZEM (VIVRE ENSEMBLE)
Na granicy ciemności i światła. Panorama świata.
Mural, 470×1200 cm, 2017
Dom Licealistów w Liceum Henri Brissona
Vierzon (Francja, Centre-Val de Loire, blisko miasta partnerskiego Orleanu)

Każdy z nas jest całym wszechświatem. Każdy z nas nosi w sobie światło i ciemność, i nieskończoną gamę barw. Pomiędzy światłem świadomości, mądrości i współczucia a cieniem niewiedzy, uprzedzeniem i obojętnością rozpościera się obraz zmiany, pełen dopełniających się emocji i sprzecznych racji – krajobraz naszej społecznej egzystencji, naszego życia razem. By tu wzrastać, trzeba nam sporej dozy miłości i niemało humoru.

Mural jest efektem współpracy 33 uczniów kilku klas Liceum Zawodowego im. Henri Brissona w Vierzon w ramach projektu polsko-francuskiego. Powstał podczas cyklu warsztatów plastycznych w okresie od listopada 2016 r. do marca 2017, które tematycznie poświęcone były ideom tolerancji, wzajemnego szacunku i kultury pamięci oraz ich wpływu na tworzenie nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego.

Warsztaty odbyły się pod artystyczną dyrekcją Ewy Ciepielewskiej, polskiej artystki malarki żyjącej w Krakowie, przy współpracy Dominique Boisson i Véronique Nemiche, które w Liceum Henri Brissona są nauczycielkami języka francuskiego, oraz Patricka Chunleau, szefa pracowni odlewnictwa. Koordynacją i tłumaczeniem projektu zajmowała się Sylvie Derdacki, wiceprezeska Fundacji ART in ACTION.

Projekt został realizowany w ramach programu „Sztuka dla licealistów” regionu Centre-Val de Loire we współpracy z Liceum Henri Brisson w Vierzon i CERCIL – Muzeum Pamięci Dzieci Vel d’Hiv w Orleanie. Oficjalna inauguracja muralu w Domu Licealistów odbywała się hucznie w obecności mediów, publiczności i licznych gości 10 marca 2017 r. w ramach obchodów jubileuszu 130-lecia Liceum Henri Brissona.

Wystawa „JA i TY” w Zabrzu, spotkanie z młodzieżą 15.09.2017 r. © Olivier Föllmi 2017

 JA i TY
W poszukiwaniu nowej solidarności

Patronat honorowy:
Polski Komitet ds. UNESCO
Konsulat Generalny Francji w Krakowie
Małgorzata Mańka-Szulik – Prezydent Zabrza

Zabrze, Dom Muzyki i Tańca
14 września – 25 października 2017 r.
wystawa plenerowa czynna całą dobę, wstęp wolny

Różnorodność kulturowa jako źródło wymiany, innowacyjności i kreatywności jest dla rodzaju ludzkiego równie niezbędna jak różnorodność biologiczna dla przyrody. W tym znaczeniu stanowi ona wspólne dziedzictwo ludzkości i musi zostać uznana oraz zatwierdzona dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń”.

(fragment art. 1 Powszechnej Deklaracji UNESCO o Różnorodności Kulturowej, Paryż, 2 listopada 2001 r.)

Zapoczątkowany tuż po Światowych Dniach Młodzieży w 2016 r. na krakowskich Plantach (ok.100 000 widzów), francusko-polski projekt „JA i TY – W poszukiwaniu nowej solidarności” był kontynuowany od 14 września do 25 października 2017 r. w Zabrzu przed Domem Muzyki i Tańca. Ukazująca różnorodność kulturową świata plenerowa wystawa składa się z 80 wielkoformatowych zdjęć wraz z ich opisem. Ekspozycji towarzyszy 20 plansz tekstowych, na których znajdziemy myśli tak wybitnych postaci, jak papież Franciszek, Dalajlama, Albert Einstein, Ryszard Kapuściński, Janina Ochojska czy Piotr Młodożeniec. Autorem zdjęć jest Olivier Föllmi – francuski fotograf, humanista, niestrudzony podróżnik i alpinista, który przez 20 lat przemierzał nieznane doliny Himalajów, a przez następne dwie dekady fotografował mieszkańców wszystkich kontynentów naszej planety, dokumentując bogactwo odwiecznych tradycji ludzkości i poszukując mądrości zawartej w ustnych przekazach.

14 września 2017 r. wieczorem mimo deszczowej pogody odbył się w Domu Muzyki i Tańca wernisaż wystawy. Oprócz licznych mieszkańców Zabrza, przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych, mediów oraz ważnych instytucji kulturalnych, oświatowych i kościelnych Zabrza, a także Gliwic i Katowic obecni byli specjalni goście, m.in. autor zdjęć Olivier Föllmi, prezeska Polskiej Akcji Humanitarnej Janina Ochojska, konsul generalny Francji w Krakowie Frédéric de Touchet, konsul honorowa Francji w Katowicach Anna Krasuska-Terrillon oraz Sylvie i Krzysztof Derdaccy – kuratorzy i organizatorzy wystawy. Zwróciwszy uwagę na to, jak pięknie i spektakularnie prezentowała się wystawa „JA i TY” w Zabrzu, szczególnie nocą, kiedy była oświetlona, prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik podkreśliła, że niezwykle ważne jest dziś pokazywanie sztuki – zwłaszcza tej o międzynarodowej randze, niosącej głębokie wartości humanistyczne – sztuki, która nawołuje do dialogu i zrozumienia drugiego człowieka oraz poszerza nasze horyzonty i kształtuje postawy moralne, dając szansę na pokojową przyszłość ludzkości oraz duchowy rozwój nas wszystkich. Podczas wieczoru został zaprezentowany wzruszający film Oliviera Föllmiego pt. „Zamarznięta rzeka”, który pokazuje niezwykłą podróż słynnego fotografa do doliny Zanskaru w indyjskich Himalajach. Nie brakowało także zabrzańskich akcentów, kiedy Janina Ochojska i Krzysztof Derdacki wspominali swoje szczęśliwe lata młodości w Zabrzu.

Wystawa „JA i TY – W poszukiwaniu nowej solidarności” powstała, by inspirować widzów do podjęcia wspólnych działań na rzecz budowania bardziej altruistycznego i zrównoważonego społeczeństwa, do czynnej, codziennej solidarności – do solidarności    w akcji. W tym celu została przygotowana przez organizatorów i ich partnerów bezpłatna oferta edukacyjna adresowana do wszystkich, szczególnie do uczniów szkół podstawowych i liceów; program ten został zrealizowany z sukcesem dzięki wsparciu Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Zabrze oraz zaangażowaniu nauczycieli i rodziców.      15 września ponad 150 licealistów z różnych placówek spotkało się w Domu Muzyki i Tańca z Olivierem Föllmim, który zaprezentował swój film „Zamarznięta rzeka” i opowiadał zabrzańskiej młodzieży, jak dzięki fascynacji górami został fotografem podróżującym po całym świecie, przekonywał, jak ważne jest mieć pasję w życiu. Wszystkim mieszkańcom Zabrza organizatorzy zaproponowali konkurs literacki i plastyczny „JA i TY Twoja historia. Opowiedz ją słowem, obrazem lub dźwiękiem” (więcej o konkursie i jego regulaminie na stronie: www.artinaction.pl/konkurs). W dniu 19 października w IX Liceum Ogólnokształcącym, obok Domu Muzyki i Tańca, 165 uczniów wielu szkół podstawowych i liceów Zabrza wzięło udział w warsztatach prowadzonych przez pięciu instruktorów Polskiej Akcji Humanitarnej (PAH) z Krakowa; warsztat dla dzieci ze szkoły podstawowej nosił tytuł „Co nas łączy? Co nas różni? – poznajemy osoby i miejsca w Ugandzie, Kenii i Tanzanii”, a dla młodzieży ze szkół ponadpodstawowych przewidziane zostały dwa warsztaty: „Popatrz moimi oczami – kryzys humanitarny w Nepalu. Za kulisami pomocy humanitarnej” i „Pomoc humanitarna. Jak mądrze pomagać?”. Wszystkie warsztaty były prowadzone metodami aktywnymi (dyskusje, burze mózgów, odgrywanie scenek, symulacje, praca z tekstem) i wzbogacone prezentacjami.

W dniu 24 października 2017 r. o godz. 18 wszyscy organizatorzy, partnerzy wystawy, liczni mieszkańcy oraz uczestnicy programu edukacyjnego wraz z ich nauczycielami spotkali się na finisażu wystawy w Domu Muzyki i Tańca. W pełnej sali, gdzie panowała radosna atmosfera, kuratorzy wystawy wraz z członkami komisji konkursowej i przedstawicielami miasta wręczyli atrakcyjne nagrody konkursu literackiego i plastycznego pt. „Ja i Ty – Twoja historia”. Obecni byli wszyscy laureaci konkursu, pochodzący z różnych miast Śląska (z Zabrza, Gliwic i Katowic):

1) Prace literackie – I kategoria (wiek do 12 lat lub szkoła podstawowa):

  • I miejsce – Krzysztof Szczerkowski za opowiadanie „Ja i moja Mama” (Szkoła Podstawowa nr 24 w Zabrzu, klasa Vib);
  • II miejsce – Alicja Żebrowska za opowiadanie „Ja i Ty” (Szkoła Podstawowa nr 48 im. J. Ligonia w Katowicach, klasa VIb);
  • III miejsce – Weronika Zgrzebska za opowiadanie „Tydzień na zwiedzanie Afryki” (Szkoła Podstawowa nr 30 w Zabrzu, klasa VII);
  • Wyróżnienie – Milena Ochenkowska za opowiadanie pt. „Ja i Ty – Twoja historia” (Szkoła Podstawowa nr 48 im. J. Ligonia w Katowicach, klasa IVa);
  • Wyróżnienie – Anna Goleniec za opowiadanie pt. „Ja i Ty – Twoja historia” (Szkoła Podstawowa nr 48 im. J. Ligonia w Katowicach, klasa IVa).

2) Prace literackie – II kategoria (wiek od 13 lat):

  • I miejsce – Agnieszka Sufranek za opowiadanie pt. „Nic wielkiego” (Społeczne Gimnazjum „Nasza szkoła” w Zabrzu, klasa II, opiekun: Katarzyna Zimkowska);
  • II miejsce – Matylda Kosiorz za wiersz pt. „Podróż” (Społeczne Gimnazjum „Nasza szkoła” w Zabrzu, klasa III, opiekun: Joanna Stojewska);
  • III miejsce – Łukasz Mazur za recenzję wystawy „Ja i Ty – W poszukiwaniu nowej solidarności” (Społeczne Gimnazjum „Nasza szkoła” w Zabrzu, klasa III, opiekun: Joanna Stojewska).

3) Prace plastyczne – I kategoria (wiek do 12 lat lub szkoła podstawowa):

  • I miejsce – Emilia Cioska za pracę z motywem żniw (Szkoła Podstawowa Nr 48 im. J. Ligonia w Katowicach, klasa IVa);
  • II miejsce – Anna Goleniec za pracę z motywem serc (Szkoła Podstawowa Nr 48 im. J. Ligonia w Katowicach, klasa IVa).

4) Prace plastyczne – II kategoria (wiek od 13 lat):

  • I miejsce dla 2 laureatów: Paweł Stefański za pracę „Mądrość i miłość” (Szkoła Zawodowa nr 7 w Zabrzu, klasa Ic, opiekun: Dorota Nowak) oraz Kamil Bosy za pracę z motywem dłoni (Gimnazjum nr 6 w Zabrzu, klasa IIIf, opiekun: Dorota Nowak);
  • II miejsce – Tatiana Chmielarz za obraz olejny z motywem drzewa i rąk (Liceum Plastyczne „Animator” w Gliwicach, klasa Ia, opiekun: Elżbieta Skrodzka);
  • III miejsce – Sara Charuk za pracę „Ja i Ty razem” (Gimnazjum Specjalne nr 39 im. Marii Montessori w Zabrzu, klasa II, opiekun: Agnieszka Rajs-Potoczny).

Po podsumowaniu i podziękowaniu wszystkim partnerom i organizatorom projektu wieczór zakończyła projekcja filmu pt. „Zamarznięta rzeka” Oliviera Föllmiego (45’). Organizatorzy szacują, że w okresie półtora miesiąca wystawę w Zabrzu odwiedziło ok. 50 tys. osób, w tym 3,5 tys. uczniów i licealistów, którzy brali udział w programie edukacyjnym.

Organizatorzy wystawy: Miasto Zabrze, Dom Muzyki i Tańca, Fundacja ART in ACTION.
Partnerzy wystawy i programu edukacyjnego: Polski Komitet ds. UNESCO, Konsulat Generalny Francji w Krakowie, Instytut Francuski, PAH (Polska Akcja Humanitarna), HOLY’art, hotel Ibis Zabrze, Związek Polskich Artystów Fotografików Okręg Śląski, Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu, TVZ Telewizja Zabrze, Nasze Zabrze.

Wystawa Hallera na Plantach, Kraków, 2017 r. © K. Derdacki 2017

 

PLENEROWA WYSTAWA FOTOGRAFICZNA

„Błękitna Armia Hallera we Francji.
Utworzenie niezależnej Polskiej Armii 4 czerwca 1917”
pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Małopolskiego,
Prezydenta Miasta Krakowa i Wojewody Małopolskiego.

Kraków, Planty od strony Teatru Słowackiego,
w sąsiedztwie Biura Informacji Turystycznej,
15 października – 15 listopada 2017 r.
czynna całą dobę, wstęp wolny

pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Śląskiego,
Prezydenta Miasta Katowic i Wojewody Śląskiego.
Katowice, Rynek przed pomnikiem Harcerzy Września,

21 listopada – 21 grudnia 2017 r.
czynna całą dobę, wstęp wolny

Zainaugurowana 6 czerwca 2017 r. w Warszawie, w 100. rocznicę utworzenia Błękitnej Armii Hallera, wystawa wspomina piękny fragment historii naszych dwóch krajów, który połączył Francję i Polskę sto lat temu.

Dnia 4 czerwca 1917 r. prezydent Francji Raymond Poincaré podpisał dekret, na mocy którego utworzono „we Francji na czas trwania wojny armię polską autonomiczną, poddaną pod rozkazy naczelnego dowództwa francuskiego, a walczącą pod sztandarem polskim” (por. art. 1 dekretu). Armia ta zwana też była Błękitną Armią przez nawiązanie do barwy francuskich mundurów albo Armią Hallera od nazwiska polskiego generała, który objął nad nią dowództwo.

Sto lat później pamięć o tamtych wydarzeniach zapisana jest na około pięciuset kliszach, które zachowały się we francuskich archiwach. Spośród nich wybrano 28, które przedstawiają niektóre obrazy z obecności Armii Polskiej we Francji w latach 1917-19: twarze młodych ochotników, sceny z ich codziennego życia, szkolenie wojskowe, a także kontakty z francuską ludnością aż do czasu wyjazdu Armii Hallera do Polski.

Zdjęcia te stanowią swego rodzaju ilustrację słów Erazma Piltza, jednego z członków Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu: „[ten dekret jest] pierwszym konkretnym i pozytywnym oficjalnym krokiem ku urzeczywistnieniu państwa polskiego”.

Organizatorami wystawy są Ambasada Francji i Instytut Francuski w Polsce przy wsparciu francuskiej misji na rzecz obchodów stulecia pierwszej wojny światowej, archiwów dokumentacji audiowizualnej francuskiego resortu obrony (ECPAD) oraz Ośrodka Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich Uniwersytetu Warszawskiego.